Hiệu Ứng Con Khỉ Thứ 100: Khi Sự Thay Đổi Tự Lan Truyền
Published on: January 24, 2025
Last updated: July 26, 2025 Xem trên toàn màn hình
Last updated: July 26, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 19 Dec 2023
Hồi tưởng lạc quan (Rosy retrospection): Khi những quá khứ tươi đẹp có thể đe dọa đến tương lai của bạn 54/575 - 08 Nov 2023 Chủ nghĩa tam hiện (3 GEN) là gì? 39/1403
- 11 Feb 2024 Càng đọc càng thấm: 10 suy ngẫm sâu sắc từ nhà tâm lý học Carl Jung 34/2309
- 25 Sep 2025 Zanshin: Học nghệ thuật chú ý và tập trung từ một cung thủ Samurai huyền thoại 24/96
- 14 Aug 2023 Hiệu Ứng Người Quan Sát (Observer Effect) là gì? 22/152
- 11 Sep 2025 Lightning Decision Jam: Quy trình Siêu tốc để Giải quyết Mọi Vấn đề 19/35
- 25 Nov 2025 Vì sao "parasocial" được từ điển Cambridge bình chọn là từ nổi bật năm 2025? 18/34
- 01 Mar 2021 Ý nghĩa và bài học rút ra từ truyện thầy bói xem voi 17/577
- 16 Nov 2021 Từ câu chuyện thích ăn cá tươi của người Nhật và ứng dụng trong chuyển đổi số doanh nghiệp 11/348
- 01 Apr 2023 Bí quyết đàm phán tạo ra giá trị từ câu chuyện Chia Cam 11/535
- 14 Sep 2024 11 Cơ Chế Tâm Lý Che Giấu Cần Nhận Diện Để Hiểu Bản Thân và Người Khác 11/430
- 05 Dec 2022 Hỏi 5 lần (5 WHYs) – Kỹ thuật "đào" tận gốc cốt lõi vấn đề 11/177
- 19 Sep 2025 Agile vs. Ego: Làm Gì Khi Một Thành Viên Trong Nhóm Nổi Loạn 11/49
- 02 Oct 2024 Lời sấm của Tào Tháo: "Đảo ngược lời khuyên của vợ, thành công ắt đến" 10/34
- 15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 10/44
- 07 Aug 2019 Câu chuyện thanh gỗ ngắn và bài học kinh doanh cho Doanh nghiệp 10/421
- 12 Apr 2023 Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy là gì? Vận dụng trong điều hành cuộc họp hiệu quả 9/533
- 11 Sep 2022 Từ truyện “Thầy bói xem voi” tới quản trị bằng Tư Duy Hệ Thống 9/251
- 01 Nov 2024 Đừng Chỉ Làm Việc, Hãy Trưởng Thành: Bốn Bài Học Từ Thiền Nhật Bản 9/162
- 23 Jun 2024 Người trí tuệ không tranh cãi ĐÚNG/SAI 8/420
- 01 Oct 2021 Sự Tự Điều Chỉnh (Self-Regulation) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng? 8/674
- 19 Nov 2025 12 luật ngầm của cuộc đời giúp bạn làm chủ cuộc sống 8/13
- 16 Oct 2025 Vượt Qua Sự Trì Hoãn: Phương Pháp “Bông Sen” Giúp Bộ Não Hành Động Ngay Cả Khi Thiếu Động Lực 8/17
- 07 Nov 2024 Sweet Spot: Khi đam mê, năng lực và giá trị thị trường gặp nhau 7/16
- 11 Sep 2024 Mindset, skillset, toolset là gì? 7/431
- 05 Jun 2025 Bài Học Cá Chình Người Nhật Dạy Con Từ Nhỏ – Sống Khỏe Là Nhờ Vận Động 7/75
- 06 Jan 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ 1: Làm thế nào để nhận diện người thông minh? 7/57
- 02 May 2024 "Viên đạn bọc đường" là gì? Làm sao để nhận diện "viên đạn bọc đường"? 6/353
- 11 Mar 2024 30 câu hỏi về triết lý sống sách vở không dạy 6/131
- 26 Aug 2025 Ảo tưởng về sự lựa chọn – Bài học từ Silo 6/38
- 01 Dec 2024 DANSHARI TRONG KỶ NGUYÊN SỐ: LÀM SẠCH MÃ NGUỒN VÀ HỆ THỐNG GIÁM SÁT BẰNG CHỦ NGHĨA TỐI GIẢN NHẬT BẢN 5/19
- 01 Jul 2020 8 Thiên Kiến Nhận Thức Mà Người Quản Lý Dự Án Cần Cảnh Giác 5/49
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 5/61
- 16 May 2024 Nghịch lý Allais: Khi con người không “lý trí” như kinh tế học tưởng 4/117
- 02 Oct 2023 OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five 4/267
- 08 Sep 2025 Tâm Lý Phản Kháng (Reactance): Vì Sao Càng Cấm, Người Ta Càng Muốn Làm? 4/54
- 24 Mar 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #23: 14 Mảnh Ghép Trí Tuệ Để Đạt Được Thân Tâm An Lạc 4/50
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 3/37
- 04 Nov 2025 Internal vs. External Locus of Evaluation: Bạn Đang Tìm Sự Công Nhận Từ Đâu? 3/15
- 04 Sep 2022 Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ý nghĩa và tác động của hiệu ứng cánh bướm 3/574
- 04 Sep 2022 “Phép màu 7 phút”: Bạn học được gì từ nghệ thuật dọn dẹp tàu đỉnh cao của người Nhật? 3/235
- 22 Sep 2024 Hội chứng Zeigarnik – Tại sao những công việc dở dang "đọng" lại trong trí nhớ lâu hơn các công việc đã hoàn thành? 3/74
- 03 Feb 2024 Biểu đồ Ishikawa (sơ đồ xương cá) ứng dụng thế nào trong Quản Lý Dự Án Phần Mềm? 3/119
- 27 Jan 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #7: Tư Duy IKIGAI và 10 nguyên tắc sống thành công của người Nhật 2/43
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 2/117
- 11 Jan 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ 2: 14 sự thật trần trụi (Ugly Truths) về cuộc sống 2/125
- 09 May 2023 Hiện tượng "Tang Ping" (thảng bình) – Nằm Phẳng hay "Vô Vi" thời hiện đại? 2/72
- 30 Aug 2024 Suy ngẫm: 30 nguyên tắc xử thế trong quan hệ xã hội 2/129
- 29 Mar 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #24: 10 điều đàn ông thường học quá muộn trong đời 2/30
- 09 May 2025 Funemployment (Thất Nghiệp Vui Vẻ): Lựa Chọn Sống Chậm Giữa Áp Lực /84
- 25 Jun 2023 Sự trỗi dậy của "bai lan": Tại sao giới trẻ Trung Quốc chán nản lại chọn cách “mặc kệ, cho thối rữa luôn” /110
- 10 Jul 2023 Kỹ thuật YOKOTENKAI là gì? Ứng dụng trong quy trình nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp /161
- 22 Mar 2025 BÀI HỌC NGẮN SỐ #22: 14 nguyên tắc giúp bạn trở nên NGUY HIỂM /91
Năm 1952, các nhà khoa học Nhật Bản nghiên cứu một đàn khỉ sống trên đảo Koshima. Họ cho khỉ ăn khoai lang còn dính cát. Một con khỉ cái trẻ phát hiện ra mẹo đơn giản: rửa khoai trước khi ăn. Hành vi này lan sang mẹ nó, rồi các con khỉ cùng lứa. Ban đầu, chỉ vài cá thể làm theo. Nhưng đến một thời điểm, khoảng con khỉ thứ 100 học được mẹo đó – hành vi rửa khoai bỗng lan rộng khắp đàn, thậm chí sang cả những hòn đảo khác mà khỉ chưa từng tiếp xúc.
Hiện tượng này được gọi là Hiệu ứng Con Khỉ Thứ 100: Khi đủ số lượng cá thể trong một cộng đồng tiếp nhận hành vi mới, nó trở thành chuẩn mực chung – như thể cả nhóm cùng “thức tỉnh” một cách tự nhiên.
Hiệu ứng này không chỉ đúng với loài khỉ. Ở con người, khi một hành vi được số đông thực hiện – dù là tốt hay xấu – nó sẽ dần trở thành “chuyện bình thường”. Từ việc xếp hàng văn minh đến vứt rác bừa bãi, tất cả đều bắt đầu từ những cá nhân tiên phong và lan rộng theo thời gian.
Hãy lấy Singapore làm ví dụ. Năm 1992, nước này cấm nhai kẹo cao su vì người dân xả bừa bãi. Ban đầu, nhiều người phản đối. Nhưng sau khi một bộ phận lớn chấp nhận thay đổi, thói quen này dần biến mất mà không cần ép buộc nữa.
Kết luận:
Không có lệnh cấm nào hữu hiệu bằng việc tạo ra môi trường để sự thay đổi có thể tự nhiên lan truyền.
[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"2\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"bannerInfo":"[{\"isBannerBrightnessAdjust\":false,\"bannerBrightnessLevel\":\"\",\"isRandomBannerDisplay\":true}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]
Nguồn
{content}
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
Link copied!
Mới cập nhật