Mối liên hệ giữa self-efficacy và impostor syndrome: niềm tin bản thân giúp vượt qua cảm giác giả mạo và tự ti.

Self-efficacy là gì? Tại sao Self-efficacy quan trọng hơn Confidence?

Published on: September 01, 2025
Last updated: September 09, 2025 Xem trên toàn màn hình

Recommended for you

11 Feb 2024 Càng đọc càng thấm: 10 suy ngẫm sâu sắc từ nhà tâm lý học Carl Jung 2200
04 Sep 2021 Tào lao là gì? Các bí quyết để tránh tào lao trong giao tiếp 1750
01 Oct 2024 "Tâm sinh tướng" là gì? 1621
31 Jul 2024 [Học tiếng Anh] "Virtuous circle" và "Vicious cycle" là gì? 1321
28 Apr 2023 Mô hình Why, How, What là gì? 1199
04 Aug 2021 Đừng sợ đi chậm, chỉ sợ đứng yên 1155
07 Aug 2024 Kỷ nguyên VUCA và TUNA – Cơ hội phát triển và chuyển đổi mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng 4.0 1072
03 Dec 2023 [Học tiếng Anh] Thành ngữ thú vị trong tiếng Anh (phần 2) 971
16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 Thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần I) 956
07 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Not even close" là gì? 946
07 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Not even close" là gì? 946
26 Jan 2023 [Học tiếng Anh] Các cụm từ thú vị "ad-hoc", "quote unquote", "per se", "Status quo". 832
14 Dec 2023 "Garbage in, garbage out" là gì? 786
01 Aug 2024 Giải thích ý nghĩa thành ngữ "Cá mè một lứa" và các thành ngữ tương tự trong tiếng Anh 762
10 Sep 2023 Định luật Murphy giải thích tại sao chúng ta luôn gặp xui xẻo vào những lúc tưởng thuận lợi 726
29 Jul 2020 Câu chuyện mài chiếc rìu trước khi chặt cây: Bài học từ tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ - Abraham Lincoln 662
03 Jul 2024 [Học tiếng Anh] "North star" - Tại sao người Anh/Mỹ hay đề cập "ngôi sao phương bắc" trong các câu chuyện hàng ngày? 645
03 Jul 2024 [Học tiếng Anh] "North star" - Tại sao người Anh/Mỹ hay đề cập "ngôi sao phương bắc" trong các câu chuyện hàng ngày? 645
10 Sep 2024 [Học tiếng Anh] "Tick all the boxes" là gì? 640
04 Feb 2024 [Học tiếng Anh] "Second guess" là gì? 639
15 Aug 2024 Kỹ năng thuyết trình với kỹ năng ABC (Accuracy, Brevity, Clarity) 627
24 Mar 2021 Hiệu ứng Dunning-Kruger – Ảo tưởng sức mạnh về năng lực của bản thân 625
29 Sep 2022 Từ chuyện người ăn xin và chiếc cần câu cá, điều gì là quan trọng nhất: Kiến thức, kỹ năng hay thái độ với cuộc sống 598
01 Oct 2021 Sự Tự Điều Chỉnh (Self-Regulation) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng? 598
03 Jul 2023 [Học tiếng Anh] "Square pegs in round holes" nghĩa là gì? 550
07 Aug 2023 Fubar là gì? 505
01 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "On cloud nine" - Trên chín tầng mây 504
06 Aug 2024 [Học tiếng Anh] "It sounds too good to be true" nghĩa là gì? 498
04 Sep 2022 Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ý nghĩa và tác động của hiệu ứng cánh bướm 496
10 Sep 2024 Cây dừa giữa giông bão: Bình tĩnh sống giữa trạng thái “VUCA” 490
02 Sep 2023 [Học tiếng Anh] "One-trick pony" - ngựa con một mánh 483
22 Feb 2024 [Học tiếng Anh] "Mundane" nghĩa là gì? 479
28 Dec 2023 "Watered-down version" và "Stripped-down version" là gì? 470
19 Dec 2023 Hồi tưởng lạc quan (Rosy retrospection): Khi những quá khứ tươi đẹp có thể đe dọa đến tương lai của bạn 462
12 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "What’s the difference between distributors and resellers? " - Phân biệt nhà phân phối với nhà bán lại? 461
12 Feb 2025 Thành Công Không Chỉ Dựa Vào Chăm Chỉ, Trí Thông Minh Hay Tiền Bạc – Mà Cần "Căn Cơ" 452
12 Jun 2022 Marcus Aurelius: Hạnh phúc phụ thuộc vào chất lượng của những suy nghĩ 432
01 Aug 2024 [Học tiếng Anh] "Hack" được hiểu như thế nào trong từng ngữ cảnh? 394
16 Mar 2022 [INFOGRAPHIC] 32 thiên kiến nhận thức làm sai lệch quyết định của bạn (Phần II) 394
11 Oct 2024 "Kham Nhẫn" Trong Kinh Doanh: Sức Mạnh Của Sự Kiên Nhẫn 382
10 Jul 2021 Chuyên gia chia sẻ các nguyên tắc tư duy sáng tạo hệ thống với tên gọi Systematic Inventive Thinking (SIT) 378
13 Feb 2025 Căn Cơ Là Gì? Yếu Tố Quyết Định Thành Bại Trong Cuộc Sống 377
14 Sep 2024 11 Cơ Chế Tâm Lý Che Giấu Cần Nhận Diện Để Hiểu Bản Thân và Người Khác 377
05 Sep 2023 Học tiếng Anh: Hiểu thế nào vè cụm từ "like for like" (L4L)? 358
08 Nov 2022 16 phong cách làm việc của người Nhật Bản mà Việt Nam cần học hỏi 356
01 Nov 2024 [Học tiếng Anh] "True facts true lines" nghĩa là gì? 340
06 Feb 2024 [Học tiếng Anh] Thành ngữ "Too many cooks spoil the broth" / Quá nhiều đầu bếp làm hỏng nước dùng 324
18 Jul 2023 [Học tiếng Anh] Tiếp cận bất khả tri "agnostic approach" là gì? 306
03 Apr 2024 [Học tiếng Anh] "Swiss army knife" là gì? 294
22 Jan 2025 Khi ngư dân không thể ra khơi, họ sửa lưới 286
03 Apr 2023 The Cold Start Problem and Network Effect /Khởi đầu nguội và hiệu ứng mạng 265
22 Mar 2023 Bootstrapping là gì? 264
01 May 2024 [Học tiếng Anh] "Boil the Ocean" - Tại sao nói "đun sôi đại dương" là việc làm lãng phí? 262
01 Jul 2023 [Học tiếng Anh] "Set it and forget it" - Tin tôi đi, cứ thế mà vận hành 261
11 Sep 2022 Sức mạnh của lời khen 259
24 Feb 2023 [Học tiếng Anh] Cross-cutting skills - Kỹ năng xuyên suốt 250
04 Nov 2023 [Học tiếng Anh] The "chicken and egg" problem/situation 247
02 Oct 2023 OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five 241
06 Dec 2023 Practice khác với routine như thế nào? 234
05 Apr 2023 [Học tiếng Anh] The Prisoner's Dilemma in Software Development 222
01 Aug 2023 [Học tiếng Anh] "To be very hip" - Rất là sành điệu 219
01 Aug 2023 [Học tiếng Anh] "To be very hip" - Rất là sành điệu 219
19 Jan 2023 [Học tiếng Anh] DevOps: The IT Tale of the Tortoise and Hare (Chuyện thỏ và rùa trong thực tế) 217
05 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Go with caveats" là gì? 214
02 May 2024 Những trích dẫn hàng đầu của Albert Einstein để truyền cảm hứng và động lực 183
01 Jan 2025 Phương Pháp Shadow Work: Chìa Khóa Chữa Lành Và Phát Triển Bản Thân 171
15 Sep 2020 Hai câu chuyện về dòng nước - Ao tù hay suối nguồn tươi trẻ? 154
03 Feb 2023 [Học tiếng Anh] "Virtual certainty" là gì? 137
05 Jan 2025 [Học tiếng Anh] "Badger" nghĩa là gì? 137
01 Oct 2024 [Học Tiếng Anh] "Minh Triết" trong tiếng Anh được hiểu như thế nào? 123
03 Mar 2024 [Học tiếng Anh] "Pivot business'' (bẻ ghi) là gì? 123
01 Nov 2024 Đừng Chỉ Làm Việc, Hãy Trưởng Thành: Bốn Bài Học Từ Thiền Nhật Bản 120
10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 101
10 Jul 2024 [Học tiếng Anh] "Low-hanging fruit" nghĩa là gì? 76
29 Dec 2024 Phí Phạm Không Phải Lúc Nào Cũng Xấu – Đây Là Lý Do Tại Sao! 69
22 Sep 2024 Hội chứng Zeigarnik – Tại sao những công việc dở dang "đọng" lại trong trí nhớ lâu hơn các công việc đã hoàn thành? 69
06 Apr 2025 [Học Tiếng Anh] "Rule" và "Principle" khác nhau như thế nào? 58
11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 53
22 Sep 2024 [Học tiếng Anh] "Smart people" khác với "Driven people" như thế nào? 52
01 Jul 2020 8 Thiên Kiến Nhận Thức Mà Người Quản Lý Dự Án Cần Cảnh Giác 43
16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 30
15 Aug 2025 Dự án phần mềm bị trì hoãn và vấn đề "akrasia" 27
02 Oct 2024 Lời sấm của Tào Tháo: "Đảo ngược lời khuyên của vợ, thành công ắt đến" 18

Self-efficacy là gì?

Self-efficacy (tự hiệu quả hay niềm tin vào năng lực bản thân) là niềm tin của một cá nhân vào khả năng của mình để thực hiện một chuỗi hành động nhằm kiểm soát và chinh phục một tình huống cụ thể hoặc đạt được mục tiêu đề ra. Khái niệm này do nhà tâm lý học Albert Bandura phát triển và ảnh hưởng sâu sắc đến cách chúng ta suy nghĩ, cảm nhận, hành động và động lực để đối mặt với thử thách.

Hiểu rõ hơn về Self-efficacy:

Niềm tin vào hành động: Self-efficacy không chỉ là niềm tin chung vào bản thân, mà là niềm tin vào khả năng thực hiện các hành động cần thiết để thành công trong một tình huống cụ thể.
Ảnh hưởng đến hành vi: Niềm tin này quyết định cách bạn đối mặt với khó khăn. Khi có self-efficacy cao, bạn sẽ nỗ lực hơn, kiên trì hơn và nhìn nhận vấn đề như những thách thức thay vì trở ngại không thể vượt qua.
Động lực để phát triển: Self-efficacy cao là một động lực mạnh mẽ, giúp bạn dám thử những điều mới, vượt qua những nghi ngờ và phát triển bản thân.

Ví dụ minh họa:

Một sinh viên có high self-efficacy sẽ tin rằng mình có thể học tập chăm chỉ để vượt qua kỳ thi khó, dù có gặp bài tập khó hay căng thẳng.
Một người có low self-efficacy có thể bỏ cuộc khi gặp khó khăn, cho rằng mình không đủ khả năng.

Phân biệt Self-efficacy và Confidence

Confidence (sự tự tin) là cảm giác chung về niềm tin vào bản thân, trong khi Self-efficacy là niềm tin vào khả năng thành công của một người trong một tình huống hoặc nhiệm vụ cụ thể. Self-efficacy cụ thể hơn, dựa trên kinh nghiệm, và ảnh hưởng đến động lực, sự kiên trì và cách một người tiếp cận thử thách, trong khi Confidence bao quát hơn và đôi khi thiếu cơ sở thực tế.

Self-efficacy có phải là biểu hiện của triệu chứng Impostor Syndrome không?

Self-efficacy và Impostor Syndrome có mối quan hệ chặt chẽ nhưng trái ngược nhau. Người có self-efficacy cao thường tin tưởng vào khả năng của mình, dám hành động và kiên trì trước khó khăn. Ngược lại, Impostor Syndrome khiến cá nhân luôn nghi ngờ thành tựu của bản thân, cho rằng mình không đủ năng lực và sợ bị người khác “phát hiện” là kẻ giả tạo.

Ví dụ minh họa

Một nhân viên mới được công ty khen thưởng vì hoàn thành xuất sắc dự án đầu tiên. Nếu người này có self-efficacy cao, họ sẽ tin rằng thành quả đến từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, kỹ năng và nỗ lực cá nhân. Tuy nhiên, nếu mắc Impostor Syndrome, họ lại cho rằng mình chỉ gặp may, hoặc người khác đánh giá quá cao năng lực. Lâu dần, cảm giác “không xứng đáng” này khiến họ căng thẳng, lo sợ bị phát hiện là “giả mạo”. Trong khi đó, việc củng cố self-efficacy — bằng cách ghi nhận những kỹ năng đã áp dụng, học hỏi từ kinh nghiệm, và chấp nhận rằng sai sót là một phần của quá trình phát triển — sẽ giúp họ tự tin hơn và thoát khỏi vòng luẩn quẩn của Impostor Syndrome.

Khi self-efficacy thấp, nguy cơ rơi vào vòng xoáy của Impostor Syndrome càng lớn: bạn có thể đạt được thành tích nhưng lại không tin rằng nó xuất phát từ năng lực thật sự. Ngược lại, việc xây dựng self-efficacy vững chắc sẽ giúp giảm thiểu cảm giác “giả mạo”, tạo nền tảng tâm lý để con người tin vào giá trị và năng lực thực của mình.

A A A A

[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"2\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":false,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":false}]"},{"bannerInfo":"[{\"isBannerBrightnessAdjust\":false,\"bannerBrightnessLevel\":\"\",\"isRandomBannerDisplay\":true}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]

Nguồn

{content}