Hiệu ứng Mandela là gì?
Last updated: February 22, 2025 Xem trên toàn màn hình



- 26 Jul 2024
"Khổ tận cam lai" - Làm thế nào để chuyển hóa từ khổ thành sướng? 1860
- 11 Feb 2024
Càng đọc càng thấm: 10 suy ngẫm sâu sắc từ nhà tâm lý học Carl Jung 1583
- 12 Nov 2024
"Nhân tình thế thái" là gì? "Thời thế" là gì? 734
- 01 Sep 2022
Thiên kiến xác nhận (Confirmation Bias) có phải là một dạng bảo thủ? 387
- 09 Aug 2019
Nghịch lý Icarus - Nghịch lý nói hay làm dở (Good idea, bad execution) 373
- 01 Oct 2021
Sự Tự Điều Chỉnh (Self-Regulation) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng? 357
- 10 Sep 2024
Cây dừa giữa giông bão: Bình tĩnh sống giữa trạng thái “VUCA” 329
- 12 Jun 2022
Marcus Aurelius: Hạnh phúc phụ thuộc vào chất lượng của những suy nghĩ 320
- 04 Sep 2022
Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ý nghĩa và tác động của hiệu ứng cánh bướm 317
- 04 Sep 2020
IQ, EQ hay LQ quan trọng nhất trong thời đại 4.0? 315
- 04 Oct 2023
Authority bias (Thiên kiến uy quyền) là gì? 310
- 19 Dec 2023
Hồi tưởng lạc quan (Rosy retrospection): Khi những quá khứ tươi đẹp có thể đe dọa đến tương lai của bạn 294
- 01 Aug 2022
Đỉnh cao ứng xử của kẻ trí tuệ: Nhìn thấu không nói, biết người không bình, hiểu lý không tranh 284
- 01 Aug 2024
Infomercial - Chiến thuật "cô đọng" điều gì đó trong đầu người dùng 263
- 08 Dec 2023
Giải mã bí mật của trò chơi vô hạn và hữu hạn 261
- 14 Sep 2024
11 Cơ Chế Tâm Lý Che Giấu Cần Nhận Diện Để Hiểu Bản Thân và Người Khác 249
- 08 Dec 2023
Hiệu ứng Barnum là gì? Hiệu ứng Barnum tốt hay xấu? 213
- 04 May 2024
Hiệu ứng FOMO trong phát triển phần mềm 198
- 02 Oct 2023
OCEAN: Mô hình 5 tính cách Big Five 153
- 21 Mar 2024
12 triết lý sống tối giản bạn nên biết 106
- 02 Aug 2024
Tổng hợp các câu nói động lực - chất xúc tác cho sự phát triển bản thân 89
- 01 Nov 2023
Lòng Tham Vi Tế: Khi Chúng Ta Chạy Theo Miễn Phí Mà Không Biết Đang Đánh Đổi Điều Gì 89
- 09 Apr 2025
10 bẫy thao túng bạn có thể chưa biết 84
- 08 May 2024
Ghosting và Thao Túng Tâm Lý: Những Điều Gen Z Cần Biết để Bảo Vệ Bản Thân 56
- 18 Jan 2025
Echoist là kiểu người gì? Echoist khác với người hướng nội và người ái kỷ như thế nào? 21
- 22 Sep 2024
Hội chứng Zeigarnik – Tại sao những công việc dở dang "đọng" lại trong trí nhớ lâu hơn các công việc đã hoàn thành? 20
Hiệu ứng Mandela là gì?
Hiệu ứng Mandela là hiện tượng tâm lý khi một nhóm lớn người cùng nhớ sai về một sự kiện, một thực tế hoặc một chi tiết nào đó trong quá khứ. Hiệu ứng này được đặt theo tên của Nelson Mandela, vì nhiều người tin rằng ông đã qua đời trong tù vào những năm 1980, mặc dù trên thực tế, ông được thả ra vào năm 1990 và sống đến năm 2013.
Nhà nghiên cứu Fiona Broome đã đặt ra thuật ngữ này vào năm 2009 khi cô phát hiện có rất nhiều người cũng có cùng ký ức sai lệch như mình.
Ví dụ về hiệu ứng Mandela
Logo và thương hiệu thay đổi?
- Nhiều người nhớ rằng logo của Monopoly Man có kính một mắt, nhưng thực tế ông chưa bao giờ có kính.
- Biểu tượng Pikachu có đuôi màu đen ở cuối? Thực tế, đuôi Pikachu hoàn toàn màu vàng.
Lời bài hát, câu thoại phim bị nhớ sai?
- Câu thoại nổi tiếng trong Star Wars ("Luke, I am your father") thực tế là "No, I am your father".
- Trong phim Snow White, nhiều người nhớ là "Mirror, mirror on the wall", nhưng thực tế câu đúng là "Magic mirror on the wall".
Lịch sử bị nhớ sai?
- Nhiều người tin rằng nước Mỹ có 52 bang, trong khi thực tế chỉ có 50.
- Một số người nhớ rằng nhân vật The Berenstain Bears từng là The Berenstein Bears.
Nguyên nhân của hiệu ứng Mandela
Hiệu ứng này có thể được giải thích bởi:
- Lỗi bộ nhớ tập thể: Não bộ thường xuyên tái tạo ký ức dựa trên thông tin có sẵn, đôi khi pha trộn với trí tưởng tượng hoặc thông tin sai lệch.
-
Hiện tượng ‘false memory’ (ký ức sai lệch): Bộ não của chúng ta không lưu trữ thông tin hoàn hảo như máy tính. Nó dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các thông tin xung quanh.
-
Sự lan truyền thông tin sai trên Internet: Khi nhiều người tin vào một điều sai, nó trở thành một dạng "sự thật phổ biến" (lộng giả thành chân).
- Thuyết đa vũ trụ (thuyết âm mưu): Một số người tin rằng Hiệu ứng Mandela là bằng chứng về sự tồn tại của các dòng thời gian song song.
KẾT LUẬN
Hiệu ứng Mandela là một minh chứng cho việc trí nhớ của chúng ta có thể bị bóp méo như thế nào. Vậy lần tới nếu bạn nhớ một điều gì đó mà thực tế lại khác, đừng vội hoảng hốt – có thể bạn chỉ đang là một phần của hiện tượng tâm lý thú vị này!
