7 loại lãng phí trong LEAN và ví dụ trong chuyển đổi số
Published on: July 31, 2025
Last updated: July 31, 2025 Xem trên toàn màn hình
Last updated: July 31, 2025 Xem trên toàn màn hình
Recommended for you
- 04 Mar 2020
Kinh nghiệm lập dự toán chi phí dự án phần mềm theo phương pháp Man-Month 2260 - 01 Jul 2023 Phương pháp Shuhari - Làm sao học ít hiểu nhiều? 696
- 01 Aug 2022 "Sponsored Content" là gì? Khác nhau giữa Sponsored Content và Native Advertising? 579
- 01 Feb 2022 Thách thức với doanh nghiệp chuyển đổi số trong thời đại VUCA 555
- 15 Apr 2023 Nghịch lý từ câu chuyện “một chén gạo dưỡng ơn, một đấu gạo gây thù” 494
- 09 Aug 2022 Hiệu ứng “rắn hổ mang” (Cobra effect): Khi giải pháp trở thành vấn đề, tưởng vui lại hóa xui 395
- 09 Dec 2021 Sơ đồ chuỗi giá trị (Value Stream Mapping - VSM) là gì? 387
- 14 Jun 2021 8 loại lãng phí doanh nghiệp phải tìm cách loại bỏ 377
- 12 Apr 2023 Phương pháp 6 chiếc mũ tư duy là gì? Vận dụng trong điều hành cuộc họp hiệu quả 375
- 18 Jul 2020 Lợi ích cận biên (Marginal Utility) là gì? Qui luật lợi ích cận biên giảm dần 366
- 03 Feb 2020 Sản phẩm OEM và ODM là gì? 365
- 15 Apr 2020 Phần mềm BPM là gì? So sánh với ERP và các phần mềm Workflows 364
- 01 Aug 2019 5 nguyên lý khởi nghiệp tinh gọn rút ra từ thực tế 351
- 02 Jan 2024 Domain Engineering là gì? 346
- 07 Aug 2019 Câu chuyện thanh gỗ ngắn và bài học kinh doanh cho Doanh nghiệp 336
- 01 Apr 2023 Bí quyết đàm phán tạo ra giá trị từ câu chuyện Chia Cam 335
- 19 Aug 2024 Kiểm toán công nghệ thông tin (IT Audit) - Nghề mới mẻ ở Việt Nam 325
- 22 May 2022 Tư duy ngoài hộp (Thinking out of box) là gì? Tại sao quan trọng với sự phát triển của doanh nghiệp? 303
- 12 May 2021 Các yêu cầu thay đổi (Change Requests) - nỗi ám ảnh của team dự án phần mềm 301
- 14 Aug 2022 Khác biệt giữa tiêu chí hoàn thành DOD (Definition of Done) với tiêu chí nghiệm thu (Acceptance Criteria) 290
- 01 Sep 2023 "Data steward" là gì? 276
- 11 Sep 2024 Mindset, skillset, toolset là gì? 269
- 12 May 2020 Quy trình sản xuất Tinh Gọn và áp dụng mô hình 5S của Nhật Bản 268
- 05 Aug 2024 Giải mã 10 sai lầm về quản lý thay đổi 258
- 04 Jan 2023 Đánh giá nhân sự theo chuẩn người Nhật 253
- 17 Aug 2020 Mục tiêu dự án là gì? Làm thế nào để xác định mục tiêu? 197
- 23 Jun 2024 Người trí tuệ không tranh cãi ĐÚNG/SAI 191
- 03 Oct 2021 Khác biệt giữa thiết kế phần mềm và thiết kế công trình xây dựng 182
- 01 Sep 2023 Định luật Goodhart và định luật Campbell - Nghịch lý về thành tích 181
- 14 May 2024 Chiến lược răng lược là gì? Làm thế nào để tận dụng chiến lược răng lược trong kinh doanh? 180
- 02 Oct 2023 Ngôi Chùa Trăm Năm và Viên Gạch Vỡ: Bài Học Thấm Thía Về Lỗi Nhỏ Trong Bức Tranh Lớn 179
- 03 Sep 2020 Hiệu ứng rắn hổ mang, Luật Goodhart, Campbell & Chuyện thi cử 174
- 11 Sep 2022 Từ truyện “Thầy bói xem voi” tới quản trị bằng Tư Duy Hệ Thống 171
- 10 Sep 2024 Tại sao những thứ chúng ta muốn lại ít khi có được? 169
- 08 Mar 2022 Mô hình nguồn mở hoạt động ra sao? 163
- 08 Apr 2024 Hiệu ứng Matthew: Tác động và Ứng dụng trong Chuyển đổi Số và Công nghệ tại Việt Nam 161
- 08 Mar 2020 Vì sao doanh nghiệp cần phải tạo Web bán hàng? 148
- 01 Sep 2020 Co-founder là gì? Vai trò của các Co-Founder khi lập nghiệp. 148
- 01 May 2023 [Tư vấn CNTT] Quản lý ngân sách CNTT cho doanh nghiệp 145
- 01 Apr 2022 Chi phí nhà thầu phụ chiếm bao nhiêu phần trăm gói thầu? 139
- 19 Aug 2020 Lift & Shift - Phương pháp tối ưu dịch chuyển hệ thống phần mềm qua đám mây 139
- 09 Jan 2025 10 Nghịch Lý Cuộc Sống Từ Phim Upstream (nghịch hành nhân sinh): Đối Mặt Rủi Ro Trong Thời Đại VUCA 139
- 16 Feb 2024 Nghịch lý của sự hoàn hảo: AI có thể quá tốt để sử dụng? 132
- 15 Mar 2024 Tê liệt vì suy nghĩ quá nhiều (Analysis Paralysis) là gì? 128
- 11 Sep 2020 Nghịch lý kinh doanh tại Mỹ: Chăm sóc khách hàng không tốt, nhưng công ty lại lãi lớn 124
- 17 Feb 2018 Hệ luỵ khi sử dụng Web Hosting từ nhà cung cấp kém chất lượng 123
- 05 Dec 2022 Hỏi 5 lần (5 WHYs) – Kỹ thuật "đào" tận gốc cốt lõi vấn đề 120
- 18 Mar 2018 Dịch vụ Hosting cho Website là gì? Các lời khuyên chọn Hosting tốt nhất 116
- 09 Feb 2021 Tầm nhìn là gì? Tí dụ minh họa cụ thể về tầm nhìn 112
- 25 Apr 2018 Bảo hộ bản quyền phần mềm dưới khía cạnh sở hữu trí tuệ như thế nào? 96
- 08 Aug 2019 10 lý do tại sao việc sử dụng và vận hành phần mềm điều hành doanh nghiệp không được hiệu quả 79
- 10 Aug 2020 Bạn có biết quy tắc thất bại nhanh: Fail early, fail often, fail cheap, but always fail forward 74
- 28 Feb 2025 “Học giỏi” hay “giỏi học”? 63
- 13 Feb 2025 Case Study: Áp Dụng PMP Trong Dự Án Triển Khai Odoo Cho Doanh Nghiệp Logistics 62
- 09 Dec 2024 10 nghịch lý quản trị khiến tổ chức mãi loay hoay 57
- 23 Feb 2023 "Tinh Gọn" là gì? "Tinh Gọn" có thực sự chỉ là cách dịch từ "Lean"? 49
- 01 May 2025 Vì Sao Các Cửa Hàng Trung Quốc Không Vội Vã Phục Vụ Khách Hàng? 44
- 02 May 2025 Vì sao học giỏi mà vẫn nghèo, học dốt lại thành đạt trong cuộc sống? 38
- 26 Mar 2025 Từ điển tất cả các chức danh trong lĩnh vực CNTT và Chuyển Đổi Số 36
- 03 Jan 2022 Cách làm nông nghiệp kỳ lạ của người Nhật: Thuê đất 5 năm bỏ hoang và đây là sự thật... 32
- 22 May 2025 Phong cách châu Âu, chất lượng Nhật Bản, cơ bắp Mỹ: Ba giá trị định hình thế giới hiện đại 27
- 11 Mar 2025 Thiên hướng Hành động (Bias for Action) và Thiên hướng Quy trình (Bias for Process) tác động tiêu cực tới "đổi mới và sáng tạo" như thế nào? 24
- 19 Jul 2023 3 cấp độ của thất bại và bí quyết "cái khó ló cái khôn" 19
- 16 Apr 2025 Lãnh đạo linh hoạt: Hành động (Bias for Action) hay không hành động (Non-Action)? 19
Trong triết lý Lean (tinh gọn), mọi hoạt động không tạo ra giá trị cho khách hàng đều được coi là lãng phí (waste). Việc nhận diện và loại bỏ các loại lãng phí này là nền tảng để doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và tăng tốc độ chuyển đổi số một cách bền vững.
Dưới đây là 7 loại lãng phí kinh điển trong Lean và ví dụ ứng dụng trong chuyển đổi số:
Lãng phí do sản xuất thừa (Overproduction)
Định nghĩa:
Tạo ra nhiều hơn nhu cầu thực tế hoặc quá sớm trước khi cần.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
Doanh nghiệp triển khai quá nhiều phần mềm hoặc module IT cùng lúc mà chưa xác định rõ nhu cầu người dùng cuối, dẫn đến hệ thống bị thừa tính năng, khó sử dụng, lãng phí chi phí duy trì.
Lãng phí do chờ đợi (Waiting)
Định nghĩa:
Thời gian chết do chờ đợi tài nguyên, thông tin, hoặc người liên quan để tiếp tục công việc.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
- Nhân viên phải chờ dữ liệu từ bộ phận khác do hệ thống ERP chưa được tích hợp xuyên suốt, khiến tiến độ công việc bị gián đoạn.
- Đội phát triển phần mềm chờ phê duyệt từ nhiều cấp quản lý do thiếu quy trình tự động.
Lãng phí vận chuyển (Transportation)
Định nghĩa:
Di chuyển không cần thiết của vật liệu, thông tin hoặc dữ liệu.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
- File tài liệu phải gửi qua email nhiều vòng thay vì được lưu trên nền tảng cloud để truy cập nhanh chóng và đồng bộ.
- Việc chuyển đổi dữ liệu giữa các hệ thống không tương thích gây tốn thời gian xử lý.
Lãng phí xử lý thừa (Overprocessing)
Định nghĩa:
Làm nhiều hơn mức cần thiết hoặc sử dụng công cụ phức tạp không phù hợp.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
- In và ký giấy tờ thủ công rồi scan lại để lưu vào hệ thống, trong khi có thể ký số ngay từ đầu.
- Áp dụng công nghệ AI cho một bài toán đơn giản đáng lẽ chỉ cần Excel hoặc phần mềm hiện có.
Lãng phí tồn kho (Inventory)
Định nghĩa:
Tồn trữ dư thừa vật tư, dữ liệu, công việc chưa xử lý.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
- Có hàng chục dashboard báo cáo không được sử dụng vì được tạo ra theo yêu cầu nhưng không ai đọc.
- Tồn kho dữ liệu lớn mà không có chiến lược khai thác, dẫn đến chi phí lưu trữ tăng và rủi ro bảo mật.
Lãng phí thao tác thừa (Motion)
Định nghĩa:
Chuyển động không cần thiết của con người, thao tác không tạo giá trị.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
- Nhân viên phải đăng nhập vào nhiều hệ thống khác nhau để lấy dữ liệu, thay vì có một giao diện hợp nhất.
- Các thao tác thủ công như gõ lại số liệu đã có trên hệ thống khác.
Lãng phí do sai lỗi (Defects)
Định nghĩa:
Lỗi sai gây ra phải làm lại, sửa chữa hoặc mất lòng tin của khách hàng.
Ví dụ trong chuyển đổi số:
- Hệ thống CRM nhập sai thông tin khách hàng, dẫn đến gửi nhầm email hoặc nhầm đơn hàng.
- Lỗi trong phần mềm nghiệp vụ khiến báo cáo tài chính bị sai số, mất thời gian kiểm tra và sửa lỗi.
KẾT LUẬN: LOẠI BỎ LÃNG PHÍ ĐỂ CHUYỂN ĐỔI SỐ THÀNH CÔNG
Chuyển đổi số không chỉ là đưa công nghệ vào doanh nghiệp, mà còn là chuyển đổi tư duy và quy trình vận hành. Triết lý Lean giúp doanh nghiệp nhìn thấy những điểm nghẽn và lãng phí tiềm ẩn trong hệ thống, từ đó tối ưu hoá từng bước đi.
Một tổ chức áp dụng "Lean Digital Transformation" là tổ chức không chạy theo công nghệ vì trào lưu, mà biết chọn đúng công nghệ – đúng thời điểm – đúng vấn đề cần giải quyết.
🧾Tóm tắt bằng sơ đồ mindmap:
Trần Quang Huy
Automation Lead, TIGO Consulting
[{"displaySettingInfo":"[{\"isFullLayout\":false,\"layoutWidthRatio\":\"\",\"showBlogMetadata\":true,\"showAds\":true,\"showQuickNoticeBar\":true,\"includeSuggestedAndRelatedBlogs\":true,\"enableLazyLoad\":true,\"quoteStyle\":\"1\",\"bigHeadingFontStyle\":\"1\",\"postPictureFrameStyle\":\"1\",\"isFaqLayout\":false,\"isIncludedCaption\":false,\"faqLayoutTheme\":\"1\",\"isSliderLayout\":false}]"},{"articleSourceInfo":"[{\"sourceName\":\"\",\"sourceValue\":\"\"}]"},{"privacyInfo":"[{\"isOutsideVietnam\":false}]"},{"tocInfo":"[{\"isEnabledTOC\":true,\"isAutoNumbering\":true,\"isShowKeyHeadingWithIcon\":true}]"},{"bannerInfo":"[{\"isBannerBrightnessAdjust\":false,\"bannerBrightnessLevel\":\"\",\"isRandomBannerDisplay\":true}]"},{"termSettingInfo":"[{\"showTermsOnPage\":true,\"displaySequentialTermNumber\":true}]"}]
Nguồn
{content}
Khám phá thêm các chủ đề sau
Đọc thêm: Hướng dẫn hợp tác viết bài (guest blogging)
Các chủ đề được quan tâm nhiều nhất
CHIA SẺ BÀI VIẾT
